Om u een indruk te geven van het materiaal wat u bij de Gemeentearchief ter inzage kunt krijgen, is het van belang wat te weten omtrent het grondgebied van de gemeente Barneveld. Ten tijde van de republiek der Verenigde Nederlanden was Gelderland verdeeld in drie Kwartieren. Het Kwartier van Veluwe omvatte vijf steden, het Landdrostambt van Veluwe met tien schoutambten, waaronder Barneveld, het richterambt van Veluwezoom, de vier kleine ambten en de vrije heerlijkheden Doorweth en Rozendaal. Het schoutambt Barneveld omvatte de volgende kerspelen: Barneveld met de buurschappen De Glind (of Glinde) en Wessel; Elspeet met de buurschappen Uddel en Vierhouten; Garderen met de buurschappen Essen, Garderbroek, Meerveld, Milligen, Oudorp, Stroe en Vossen; Kootwijk met de buurschap Kootwijkerbroek en tenslotte Voorthuizen met de buurschappen Terschuur en Zwartebroek. Oorspronkelijk was niet Barneveld maar Garderen het bestuurscentrum. In de loop van de veertiende eeuw was Barneveld echter duidelijk in belangrijkheid gegroeid. Eerst ging de schout in het dorp Barneveld wonen, daarna werden de rechtzittingen - die vanouds in Garderen en Voorthuizen op het kerkhof werden gehouden - verplaatst naar Barneveld.
We maakten bij de samenstelling van deze publicatie gebruik van de in het depot berustende archieven, de bibliotheken van de Archiefdienst en het Veluws Museum “Nairac”, van onze documentatieverzameling en de Collecties “Bouwheer” en “Wartena”. Deze publicatie wil slechts een handreiking zijn. De lezer krijgt een indruk van het bij de Gemeentearchief voorhanden zijnde materiaal en kan alvorens de studiezaal te bezoeken wellicht al enig huiswerk verrichten.
