Tabellen Ministerialen en vrije Ridderschappen

Tabellen Ministerialen en vrije Ridderschappen

De tabellen op groot formaat met overzichten van Ministerialen en vrije Ridderschappen in Gelre en Zutphen nu gedigitaliseerd.


Prof. em. jonkvrouwe dr. Johanna Maria van Winter (1927) is oud-hoogleraar middeleeuwse geschiedenis aan de Universiteit van Utrecht en haar proefschrift ‘Ministerialiteit en ridderschap in Gelre en Zutphen’ is een standaardwerk in de adelsgeschiedenis. Haar proefschrift is in onze bibliotheek te vinden onder nummer 1.3.56.

Een ministeriaal was in de middeleeuwen een persoon van onvrije afkomst aan wie een belangrijke post in bestuur en leger werd toevertrouwd, zoals het beheer van domeinen en het bewaken van burchten. Zij genoten een eigen juridische status (het dienstrecht) en werden dienstmannen genoemd.

Ministerialiteit ontwikkelt zich vanaf de 11e eeuw als een aparte beroepsstand. In de late middeleeuwen gingen ministerialen op in de ridderstand, het stadspatriciaat en de landadel. Een groot deel van de ridderstand kwam voort uit de ministerialen. Als ridder dienende ministerialen kregen vaak een ridderleen. De groep van ministerialen rond een heer werd de ministerialiteit genoemd.

J.M. de Winter geeft in haar proefschrift een uitputtend overzicht van de families die in Gelre en Zutphen behoren tot de ministerialiteiten en de ridderschappen in de periode van de 12e t/m/ de 15e eeuw.



In een tiental tabellen (waarvan er hierboven een wordt getoond) wordt per familienaam aangegeven wanneer (onder welke heer/graaf van Gelre) en in welke bron vermeldingen te vinden zijn van leden van die betreffende familie. Deze 10 tabellen betreffen:

  • A1       Ministerialen in het kwartier van Nijmegen
  • A2       Ministerialen in het Overkwartier
  • A3       Ministerialen in het kwartier van Zutphen
  • A4       Ministerialen in het kwartier van Arnhem (lees: Veluwe)
  • B1a     Vrije Ridderschap in het rijk van Nijmegen, tussen Maas en Waal, Overbetuwe
  • B1b     Vrije Ridderschap in Nederbetuwe, Tieler- en Bommelerwaard
  • B2       Vrije Ridderschap in het Overkwartier
  • B3        Vrije Ridderschap in het kwartier van Zutphen
  • B4       Vrije Ridderschap in het kwartier van Arnhem (lees: Veluwe)
  • C         Adel

De tabellen zijn op zeer groot formaat (A1) afgedrukt. Met medewerking van de Gemeente Barneveld hebben we deze nu kunnen digitaliseren. U kunt ze vanaf nu vinden in onze digitale bibliotheek onder 1.3.57.

Een greep uit de namen die in het kwartier van Arnhem (Veluwe) worden genoemd: Aller, ten Boecop, van Delen, van Dompseler,  van Schaffelaar en Schrassert. Al met al een mooie bron voor iedereen die familiebanden heeft met een of meer families die in de tabellen worden genoemd.

 

Geplaatst: 19-1-2023



Tabellen Ministerialen en vrije Ridderschappen
Top