De tijnsregisters uit het Anholtarchief

De tijnsregisters uit het Anholtarchief

Enige tijd geleden hebben bibliothecaris Peter van den Born en Koos Haarsma het huis Anholt bezocht en hebben de daar aanwezige tynsregisters (bestaande uit rollen en boeken) gefotografeerd.


Het Huis Anholt dat ze daar hebben bezocht, is een kasteel gelegen bij de gelijknamige plaats even over de grens bij Beek (Duitsland). De door hen gefotografeerde tynsregisters beslaan maar een deel van de pandschapinventaris maar zijn voor ons als VVG erg belangrijk. Veel namen uit onze streek komen daar namelijk in voor.

Voor de achtergrond van deze tijnsregisters verwijs ik u graag naar een artikel van Evert de Jonge dat hij in VG 1994-5 schreef over het archief van de Batenburgse Pandschap. Hertog Arnold van Gelre had in de 15de eeuw inkomsten uit tienden in onder meer de ambten Barneveld, Putten en Nijkerk. Geplaagd door geldzorgen - het gevolg van de kosten die werden gemaakt om oorlog te voeren - besloot hij op 29 juni 1431 deze inkomsten te verpachten aan zijn rentmeester Udo Talholt. Van deze ging het pandschap op 12 december 1440 over op de heren van Batenburg. Vanaf dat moment werd dan ook gesproken over de Batenburgse Pandschap. De tienden in de schoutambten Barneveld, Putten en Nijkerk waren dus in pandschap gegeven aan de heer van Batenburg; door vererving kwam een deel van de pandschap bij de bezitters van de heerlijkheid Anholt. Zodoende zijn de genoemde stukken in het archief van het huis Anholt beland.
 

Om een idee te krijgen van het belang van de tijnsboeken voor de genealogie verwijs ik u ook naar het recente artikel van Peter van de Born in VG 2018-1. Daarin beschrijft hij niet alleen wat tijnsen nu eigenlijk zijn en wat je erin kunt vinden, maar ook wat zijn onderzoek in deze tijnsregisters hem zelf hebben opgeleverd bij zijn zoektocht naar zijn voorouders. In totaal zijn door Peter van de Born en Koos Haarsma meer dan 400 foto’s gemaakt bij hun bezoek aan het huis Anholt. Een voorbeeld daarvan ziet u hier op de foto. De foto’s zijn over het algemeen erg duidelijk en goed te lezen (althans voor diegenen die in staat zijn het oude schrift te lezen). Een klein deel van de stukken is echter minder goed te ontcijferen, vaak omdat het papier de afgelopen 400-500 jaar niet helemaal ongeschonden heeft overleefd en erg achteruit is gegaan in kwaliteit en leesbaarheid.
 

Op de pagina Scans kun je nu de complete boeken en rollen zelf bekijken!
 

Om de Tijnsrollen en - boeken uit het Anholtarchief te ontsluiten en aan de VVG-leden ter beschikking te kunnen stellen, zoeken we liefhebbers om te helpen met transcriberen. Een uitstekende gelegenheid om je erin te bekwamen! Binnen de vereniging is voldoende kennis in huis om u bij het transcriberen op weg te helpen.



De tijnsregisters uit het Anholtarchief
Top