Deze publicatie bevat een transcriptie van het begraafboek van de Nederduits Gereformeerde Gemeente van Nijkerk over de jaren 1806 - 1828. Als bron voor dit boek is gebruik gemaakt van de film 007168637 van de Latter-day Saints, zoals deze te vinden is via www.genver.nl.
In 1806 verkeerde Nederland nog in de Franse tijd, die duurde van 1794 tot 1814. In die tijd is er een begin gemaakt met de invoering van de burgerlijke stand in 1811. Dit boek heeft die functie gehad tot dat jaar, maar het diende voornamelijk om de kosten voor de kerk en de gemeente bij te houden. Er werd vastgelegd of er betaald was voor het luiden van de klok en in welk graf in de kerk iemand begraven werd. Ook werden de nabestaanden vermeld om gemaakte kosten te kunnen verhalen. Eerst wordt daarom alleen de begrafenisdatum vermeld, maar in 1807 komt er een kleine verandering, want dan wordt ook de overlijdensdatum genoteerd. In de BS van 1811 is dat de belangrijkste datum.
In het begraafboek worden zaken genoteerd als:
- De datum van de begrafenis
- Namen, de naam van de overledene, de namen van de ouders, want er overleden veel kinderen.
- Ouderdom
- Woonplaats
- Gehuwd, de naam van de echtgenoot of echtgenote.
- Ongehuwd, vermelding of de ouders of broers en zusters nog leefden.
- Kinderen, hoeveel kinderen de overledene naliet.
- Gestorven, de datum van overlijden (vanaf 1807).
Verder wordt het grafnummer genoteerd als iemand in de kerk begraven was, en wat er betaald is voor het luiden van de klok, en of de begrafenis voor rekening van de diaconie is. Eind 1807 wordt er daarvoor een kolom “Kerk” toegevoegd. In 1808 komt men tot het besluit om het aantal kolommen te beperken en blijven alleen over: datum begrafenis, namen, ouderdom, gestorven (datum) en Kerk.
Nog steeds wordt dan het grafnummer ergens willekeurig in de vermelding gezet. Wat ook opvalt in deze registratie dat de namen van kinderen meestal niet genoemd worden. In de kolom Kerk komen 3 soorten bedragen voor f1, f1-10, f7. Voor gewoon luiden werd 1 gulden gerekend, 1 gulden 10 stuivers voor langer luiden en 7 gulden heel lang luiden.
In 1811 wordt het register van de burgerlijke stand (BS) ingevoerd. Er zijn dan nogal wat verschillen tussen deze registratie en de BS. De oorzaak kan zijn dat de grenzen van Nijkerk in de 18e eeuw niet erg duidelijk waren. Buurtschappen die eerst bij Nijkerk hoorden, werden later anders ingedeeld. Er komen bijv. nogal eens namen voor die bij of onder Voorthuizen of Putten thuishoren.
Apeldoorn, februari 2022
Peter van der Lee
