Bij de "Echtordnung off ordonnantie op de houwelycken", die 26 mei 1597 door stadhouder, kanselier en raden van Gelderland uitgevaardigd werd, werd, naast handhaving van de voordien geldende bepalingen, tevens het huwelijk tussen neef en nicht verboden. Deze ordonnantie, opnieuw uitgevaardigd in 1627 en 1658, werd 9 oktober 1660 vervangen door een nieuwe, waarin naast het verboden huwelijk tussen neef en nicht, andere graden van verwantschap worden opgenoemd, waartussen een huwelijk verboden was, o.a. het huwelijk van een man met de wed. van zijn broeder of met zuster van zijn overleden vrouw, van een man met de wed. van zijn broeders of zusters nakomelingen en van een man met de d.v. zijn overleden vrouws zuster.
De mogelijkheid stond echter open dispensatie van deze verbodsbepalingen te verkrijgen van de Landdag (Statenvergadering) en van het Hof van Gelderland. Zo werd zonder uitzondering ontheffing verleend van het verbod van een huwelijk tussen neef en nicht, het overgrote gedeelte van alle hiertoe gedane verzoeken. In het handhaven van de andere verbodsbepalingen was men gestrenger, hoewel ook hierop uitzonderingen voorkomen. Een vaste gedragslijn valt hier echter niet te onderkennen.
De dispensatie door de Landdag werd soms enige dagen later, soms vele maanden en in enkele gevallen eerst enige jaren later verleend. De dispensatieverleningen zijn te vinden in de memorie- en resolutieboeken van het Hof van Gelderland.
De gegevens zijn zonder aparte vermelding verwerkt in de hierna volgende lijst. Helaas worden in de memorie- en resolutieboeken zeer vaak geen woonplaatsen vermeld, terwijl in enkele gevallen twijfel bleef bestaan of men met een plaatsnaam dan wel met een familienaam te doen had. In deze gevallen is het woord waarover twijfel bleef bestaan achter het patroniem geplaatst, verbonden door "van". Het gedeelte vanaf 1700 volgt in het eerstkomende jaarboek.
