Het eerste inventarisnummer van de voormalige NH-kerk van Epe betreft een verzameling ingebonden stukken, namelijk een lidmatenlijst, de doop- en trouwinschrijvingen, overzichten van de inkomsten en aantekeningen over de ontvangst van de kerken- en vicarieëngoederen. Mijn transcriptie betreft alleen de laatstgenoemde goederen. De lijsten zijn merendeels door ds. Rutgerus Vittaeus, predikant van Epe, aangelegd of overgeschreven uit andere registers. Deze uit Westhofen in Westfalen afkomstige dominee werd in 1604 te Epe beroepen, waar hij tot 1625 zijn functie uitoefende. Het was zijn eerste en tevens laatste standplaats. Uit het kerkboek blijkt dat zijn vrouw en oudste zoon meekwamen, gevolgd in 1617 door zijn inmiddels weduwe geworden moeder. Het echtpaar kreeg in Epe enkele kinderen.
Het kerkboek en de transcriptie
In mijn ruim 40 jaar onderzoek in archieven heb ik zelden zo’n kriebelig handschrift gezien als in het kerkboek van Epe. Iemand lijkt er een sport van gemaakt te hebben om zo klein mogelijk schrijven. Of was het zuinigheid? Maar wie was hij? Aangezien op diverse plekken Vittaeus getuigt dat hij het desbetreffende register maakte, lijkt het om zijn handschrift te handelen. De in het kerkboek gebruikte taal is middelnederlands, echter met een ‘Duitse’ inslag. De taal in de transcriptie is aangepast, echter daar waar dat mogelijk tot een onjuiste indruk zou leiden is er letterlijk getranscribeerd. Ook zijn toponiemen deels wel en deels niet vernederlands. Het zal opvallen dat de betalingen aan de dominee niet alleen in geld werd gedaan, maar dat er van een levende goederen- en dienstenruil sprake was. Zo werd verrekend met vrachtvervoer, leverantie van ijzerwerk, levensmiddelen, terwijl de schoolmeester zijn pacht deels betaalde met het verrekenen van het schoolgeld van de predikantskinderen. Voor mij als auteur van diverse artikelen over de hopteelt op de Veluwe was het interessant dat ook hop een ruil- en betaalmiddel was.
Sommige personen kregen in het kerkboek een toevoeging, meestal betrof het een beroep, waarbij in een enkel geval zich weer een familienaam ontwikkelde. Zo werd Gerrit Jansen (de) brouwer, later Gerrit Jansen Brouwer; zijn nageslacht woont nog in Epe.
